Czym jest Dzień Edukacji Kaszubskiej i kiedy go obchodzimy?

dzień edukacji kaszubskiej

7 września obchodzony jest wyjątkowy dzień. Dzień Edukacji Kaszubskiej, choć młody stażem, niesie ze sobą ogromne znaczenie dla całej społeczności Kaszub. To święto, które nie tylko celebruje język i kulturę, ale także oddaje hołd tym, którzy codziennie pracują nad ich zachowaniem i rozwojem. Przyjrzyjmy się bliżej temu wydarzeniu, które w ostatnich latach zyskuje coraz większe uznanie, zarówno wśród lokalnej społeczności, jak i na arenie ogólnopolskiej.

Historia i znaczenie

Kiedy w 1991 roku uchwalono Ustawę o systemie oświaty, nikt nie przypuszczał, jak wielki wpływ będzie miała ona na przyszłość kaszubszczyzny. To właśnie 7 września tego roku otwarto drzwi do systematycznej edukacji kaszubskiej w szkołach. Dziś, ponad trzy dekady później, data ta jest powodem do świętowania i refleksji.

„To był prawdziwy przełom,” wspomina Eugeniusz Pryczkowski, wieloletni nauczyciel języka kaszubskiego. „Nagle otrzymaliśmy narzędzie, by przekazywać naszą kulturę i język młodemu pokoleniu w sposób zorganizowany i oficjalny.”

Dzień Edukacji Kaszubskiej to nie tylko okazja do świętowania. To moment, gdy cała społeczność może się zatrzymać i zastanowić nad przyszłością swojego dziedzictwa. W szkołach organizowane są specjalne lekcje, podczas których uczniowie poznają historię swojego regionu, śpiewają kaszubskie pieśni i uczestniczą w warsztatach rękodzieła.

Nagroda „Bëlny Szkólny”

Centralnym punktem obchodów jest ceremonia wręczenia nagrody „Bëlny Szkólny”. Ta prestiżowa nagroda, której nazwa w języku kaszubskim oznacza „Dobry Nauczyciel”, jest wyrazem uznania dla tych, którzy z pasją i zaangażowaniem przekazują wiedzę o kaszubszczyźnie.

„Otrzymanie tej nagrody to ogromny zaszczyt, ale i zobowiązanie,” mówi Danuta Pioch, laureatka z 2023 roku. „To przypomnienie, że nasza praca ma realny wpływ na zachowanie naszej kultury dla przyszłych pokoleń.”

Statuetka, zaprojektowana przez lokalną artystkę Aleksandrę Miloch, przedstawia książkę z charakterystycznymi kaszubskimi motywami. To symboliczne połączenie tradycji z edukacją, które doskonale oddaje ducha tego święta.

Statystyki i osiągnięcia

Liczby mówią same za siebie. W roku szkolnym 2023/2024 języka kaszubskiego uczy się 22 494 dzieci i młodzieży w pomorskich szkołach. To imponujący wzrost w porównaniu z zaledwie dwoma placówkami oferującymi takie zajęcia w 1991 roku.

„Pamiętam czasy, gdy musieliśmy walczyć o każdą godzinę lekcyjną,” wspomina Maria Kobiela, emerytowana nauczycielka. „Dziś widzę, jak moi byli uczniowie przyprowadzają swoje dzieci na lekcje kaszubskiego. To niesamowite uczucie.”

źródło: https://gdansk.stat.gov.pl/infografiki/7-wrzesnia-dzien-edukacji-kaszubskiej,68,1.html

Warto podkreślić, że:

  • 94,4% uczących się kaszubskiego to uczniowie szkół podstawowych
  • Powiat kartuski przoduje w liczbie uczniów uczących się tego języka
  • Na Uniwersytecie Gdańskim działa kierunek etnofilologia kaszubska
źródło: https://gdansk.stat.gov.pl/infografiki/7-wrzesnia-dzien-edukacji-kaszubskiej,68,1.html

Wyzwania i perspektywy

Mimo sukcesów, przed edukacją kaszubską wciąż stoi wiele wyzwań. Jednym z nich jest zachęcenie młodzieży do kontynuowania nauki języka na wyższych szczeblach edukacji.

„Musimy znaleźć sposób, by pokazać młodym ludziom, że kaszubski to nie tylko język ich dziadków, ale żywe narzędzie komunikacji i element ich tożsamości,” mówi Jan Wyrowiński, prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.

W roku szkolnym 2023/24 do egzaminu maturalnego z języka kaszubskiego przystąpiło zaledwie 14 osób. To liczba, która pokazuje, ile jeszcze pracy przed nauczycielami i działaczami kulturalnymi.

Dzień Edukacji Kaszubskiej – to nie tylko symbol

Dzień Edukacji Kaszubskiej to więcej niż tylko data w kalendarzu. To symbol odrodzenia i trwania kultury, która przez wieki kształtowała tożsamość Pomorza. To także hołd dla tych wszystkich, którzy codziennie, w klasach i poza nimi, pracują nad tym, by kaszubski język i tradycje przetrwały dla kolejnych pokoleń.

„Każde dziecko, które uczy się kaszubskiego, to mała cegiełka w budowaniu naszej przyszłości,” podsumowuje Danuta Pioch. „I to właśnie daje nam siłę do dalszej pracy.”

W tym szczególnym dniu, gdy w szkołach rozbrzmiewa kaszubska mowa, a ulice miast i wsi zdobią tradycyjne hafty, społeczność Kaszub może z dumą spojrzeć na swoje osiągnięcia i z nadzieją patrzeć w przyszłość. Bo jak mówi stare kaszubskie przysłowie: „Chto sã ùczi, ten sã bogacy” – „Kto się uczy, ten się bogaci”.

Opublikuj komentarz